نقشه‌ای جدید برای خاورمیانه

ساعت 24-برقراری روابط دیپلماتیک بین اسرائیل و امارات متحده عربی و بحرین، دو کشور حاشیه خلیج فارس، بخشی از روند همکاری‌های امنیتی است که آغاز آن به سال‌ها قبل بازمی‌گردد. این موضوع در حالی که جنبه درام چنین تحولی را از بین می‌برد اما بر اهمیت آن می‌افزاید.

بر همین اساس روند پایان‌دادن به دوران رویارویی اعراب و اسرائیل ادامه خواهد یافت.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

اما این راهی است که اکنون خاورمیانه پیش‌روی خود دارد و به نظر می‌رسد که می‌خواهد این مسیر را برگزیند. سودان، عربستان سعودی، عمان و کویت برخی از کشورهای عربی هستند که گفته می‌شود توافق‌های صلح با اسرائیل را در حال بررسی دارند. ممکن است فعلا یکی، دو کشور عقب‌نشینی کنند و عربستان سعودی هم با وجود حمایت از روند عادی‌سازی روابط کشورهای عرب منطقه با اسرائیل، احتمالا رسما حاضر نیست چنین موضعی را علنی کند که آن هم چندان مهم نیست، چراکه همه این کشورها در عمل به خصومت خود با دولت یهود پایان داده‌اند.
اکنون به نقشه نگاه کنید: اتحاد اسرائیل و امارات متحده عربی تقریبا از دسترسی دریایی به سه طرف شبه‌جزیره عربستان برخوردار است: دریای سرخ، دریای عرب و خلیج فارس. فقط در این میان قطر کوچک و کشور جنگ‌زده یمن تا حدودی می‌توانند چالش‌برانگیز باشند.‌ در همین حال حضور فزاینده نظامی چین در جیبوتی و به طور بالقوه در بندر سودان به عنوان عنصری خنثی در رابطه با حاکمیت جدید امنیتی اعراب و اسرائیل باقی خواهد ماند، حاکمیتی که بسیار فراتر از حوزه دریایی خواهد بود و تضمین امنیت با فناوری پیشرفته را در همه جنبه‌های آن شامل می‌شود.‌ خاورمیانه در مسیر یک تحول پیچیده قرار دارد. از دهه 1960، به مدت چند دهه رژیم‌های مستبد بعثی در سوریه و عراق جبهه مقابله علیه اسرائیل را سازماندهی می‌کردند. اما اکنون این کشورها در کنار لیبی که آن هم زمانی حکومتی تندرو داشت، وضعیتی بحرانی دارند. در چنین شرایطی حتی مصر هم تحت حاکمیت ژنرال عبدالفتاح سیسی، رئیس‌جمهوری مصر و چالش‌های اقتصادی، بسیار ناتوان نشان می‌دهد.
فلسطینی‌ها، قطر و جریان‌های شیعه در لبنان که شاهد عادی‌سازی رابطه اعراب و اسرائیل هستند، اکنون باید به حمایت ترکیه و ایران، دو کشور غیرعرب منطقه متکی باشند. از این دو کشور احتمالا ایران وضعیتی متفاوت‌تر دارد. رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور مستبد ترکیه همچنان در ساختار ظاهرا دموکراتیک این کشور با وجود احزاب سیاسی رقیب و همچنین شهرداران و روزنامه‌نگاران مستقل حکومت می‌کند.
از طرف دیگر، اقتصاد ایران خلاف ترکیه، به‌شدت به قیمت حامل‌های انرژی وابسته است و کاهش جهانی قیمت نفت اقتصاد این کشور را با بحران روبه‌رو کرده و این موضوع ارتباط چندانی با تحریم‌های اعمال‌شده از سوی آمریکا ندارد. در چنین شرایطی توافق‌نامه‌های اخیر اعراب با اسرائیل به طور خاص می‌تواند چالشی برای
ایران باشد.
در نهایت، ترکیه به دلایل جغرافیا، فرهنگ و تاریخ قرن بیستم یک کشور شبه‌اروپایی محسوب می‌شود و از این نظر از ثبات بیشتری در برابر رابطه اعراب و اسرائیل برخوردار است اما ایران این جایگاه ترکیه را ندارد.‌ نقل‌قول مشهوری از لنین می‌گوید: «دهه‌ها ممکن است هیچ اتفاقی رخ ندهد اما در چند هفته اتفاقاتی رخ دهد که در حالت عادی به چند دهه زمان نیاز دارد». اساسا از زمان انقلاب 1979، در ایران اتفاق خاصی رخ نداده است و از سال 1994 که روابط دیپلماتیک بین اسرائیل و اردن برقرار شد هم هیچ اتفاق قابل توجهی بین اسرائیل و همسایگان عرب آن رخ نداده بود. سپس در چند هفته، دو کشور عرب‌ها پیمان صلح با اسرائیل را امضا کردند. حال باید انتظار کشید و دید که تحولات در ایران چه زمانی از راه می‌رسند، شاید در دوره بعدی ریاست‌جمهوری ایالات متحده. 
پویایی داخلی در ایران، کشوری با 84 میلیون نفر جمعیت که بخش قابل توجهی از آنها تحصیل‌کرده هستند این پتانسیل را دارد که سال‌های آینده تغییرات واقعی در منطقه رقم بزند. با وجود حوادث چشمگیر در خاورمیانه، همچنان بخشی از واشنگتن برای خروج ایالات متحده از خاورمیانه اصرار می‌کنند و خواهان پایان‌دادن به «جنگ‌های بی‌پایان» هستند. یک مشاور ارشد جو بایدن نامزد دموکرات‌ها در انتخابات ریاست‌جمهوری که فارن‌پالیسی به نامش اشاره نکرده، می‌گوید: «از نظر اهمیت برای واشنگتن، خاورمیانه اکنون پس از اروپا، هند و اقیانوسیه و آمریکای لاتین قرار دارد. در واقع جنگ‌های بی‌پایان اکنون سال‌هاست که در حال پایان‌یافتن است زیرا تعداد نیروهای آمریکایی در عراق از 132 هزار به سه هزار نفر و در افغانستان از صد هزار به چهارهزارو 500 نفر رسیده و در سوریه هم کمتر از هزار نظامی 
حضور دارند».
ما در دوره جدیدی قرار داریم: نشانه‌های همکاری اعراب و اسرائیل در حال آشکارشدن است، نئو عثمانی‌گری در ترکیه در حال توسعه است و چالش‌های داخلی در ایران نمایان‌تر می‌شود، تمام این تحولات زیر سایه تسلط اقتصادی چین بر خاورمیانه جریان دارد. چین خلاف ایالات متحده، خاورمیانه را «اولویت چهارم» نمی‌بیند بلکه به طور فزاینده‌ای آن را به عنوان اولویت اصلی خود می‌بیند. خاورمیانه برای طرح ابتکاری «کمربند و جاده» چین که آسیا را به اروپا متصل می‌کند، نقشی ضروری دارد. در نتیجه چینی‌ها با صرف صدها میلیارد دلار در حال ساخت بنادر و پایگاه‌های نظامی در منطقه هستند.
اکنون زمان خارج‌شدن از خاورمیانه نیست. در چنین شرایطی حتی نمی‌توان تصور کرد که خاورمیانه منطقه‌ای بی‌ربط به جهان است. در واقع، خاورمیانه بخشی اساسی از اوراسیاست. بنابراین وقت آن رسیده که در دوره بعدی ریاست‌جمهوری آمریکا، واشنگتن به گسترش و تحکیم صلح اعراب و اسرائیل کمک کند تا از این طریق ترکیه و ایران را محدود کند: تمام این اقدامات باید با مدیریت هوشمندانه افزایش حضور چین در هند و اقیانوس آرام انجام شود.
منبع: National Interest

منبع: روزنامه شرق

منبع: ساعت24

کلیدواژه: اعراب و اسرائیل دو کشور

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.saat24.news دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ساعت24» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۹۶۰۸۰۰۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

رژیم اسراییل ریشه ناامنی و دشمن مشترک ما است

وزیر امور خارجه کشورمان گفت: رژیم اسراییل یک دولت مشروع نیست، او فقط یک قدرت اشغالگر آپارتاید است و گذشت زمان نیز هرگز به قدرت اشغالگر مشروعیت نمی‌بخشد.

به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو، حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در پانزدهمین نشست سران اسلامی در بانجول، گامبیا درباره «ارتقای وحدت و همبستگی از طریق گفتگو برای توسعه پایدار» به ایراد سخنرانی پرداخت که متن کامل آن به شرح زیر است:

بسم الله الرحمن الرحیم

جناب آقای رئیس، عالیجنابان، خانم‌ها و آقایان.

در ابتدا مراتب خرسندی خود را بابت حضور در این نشست ارزشمند و درکشور زیبای گامبیا ابراز می‌دارم. از مهمان نوازی گرم دولت و ملت گامبیا تشکر نموده و ریاست این کشور را بر پانزدهمین نشست کنفرانس سران اسلامی تبریک می‌گویم.

در آغاز سخن، ضمن محکومیت شدید تداوم جنایات وحشیانه رژیم صهیونیستی علیه مردم مقاوم و مظلوم غزه، بر ضرورت تقویت اتحاد و همبستگی بیش از پیش کشور‌های اسلامی برای توقف فوری نسل کشی، جنایات جنگی ترکیبی رژیم صهیونیستی و لزوم ارسال فوری، کافی و بدون مانع کمک‌های بشر دوستانه به سراسر غزه تأکید می‌کنم.

بی شک این دوره زمانی نیز با همه مصائب و سختی‌های آن بر ملت فلسطین خواهد گذشت، اما چگونگی و کیفیت نقش آفرینی ما دولت‌های مسلمان در برخورد با این بحران در تاریخ ثبت و ضبط خواهد شد.

بی تردید قطع روابط دیپلماتیک و اقتصادی و تحریم عملی تسلیحاتی و تجاری ابزار مهمی در توقف نسل کشی اسرائیل در غزه و جنایاتش در کرانه و قدس شریف می‌باشد. از دولت‌ها و کشور‌های مسلمان و آزادیخواهی که در این مسیر اقدام نمودند، صمیمانه قدردانی می‌کنیم.

تحولات اخیر فلسطین و مقاومت غزه و کرانه بار دیگر ثابت کرد، از بین بردن مقاومت فلسطین و حماس، به عنوان یک حرکت آزادی‌بخش در مقابل اشغالگر، توهمی بیش نبود. چرا که رژیم اسرائیل یک دولت مشروع نیست، او فقط یک قدرت اشغالگر آپارتاید است و گذشت زمان نیز هرگز به قدرت اشغالگر مشروعیت نمی‌بخشد.

تحقق صلح و امنیت پایدار و عادلانه در منطقه تنها از طریق پایان اشغال سرزمین فلسطین، سوریه و لبنان، بازگشت آوارگان فلسطینی به سرزمین مادری خود و تضمین تحقق حق تعیین سرنوشت میسر است.

کارزار جهانی حمایت از فلسطین و محکومیت جنایات ضد بشری رژیم صهیونیستی با گذشت هفت ماه از آغاز جنگ همچنان با قدرت ادامه دارد و به دانشگاه‌های آمریکا، اروپا و سایر کشور‌های جهان رسیده است. مدعیان دروغین آزادی بیان در غرب، این صدای اعتراضی وجدان‌های بیدار بشری را با سرکوب خشونت آمیز پاسخ می‌دهند و با دیگر رویکرد استاندارد‌های دوگانه خود را به نمایش می‌گذارند.

رؤسای محترم.

افکار عمومی جهان و بویژه جهان اسلام قویاً از ما انتظار دارند تا در نتیجه این اجلاس سران، توصیه و اقدامات مهمی داشته باشیم شامل:

۱- تاکید بر برقراری آتش‌بس فوری، کامل، بی‌قید و شرط و دائم در تمام مناطق غزه از جمله در رفح و حتی کرانه باختری؛

۲- رفع کامل محاصره انسانی غزه؛

۳- تبادل اسرا؛

۴- موظف ساختن رژیم اسرائیل به خروج فوری، کامل و غیرمشروط تمامی نیرو‌های نظامی و تجهیزات آن‌ها از غزه و تضمین بین المللی بازگشت امن مردم به مناطق و اماکن خود؛

۵- اعمال تحریم فوری تسلیحاتی و تجاری علیه رژیم اسرائیل؛

۶- حمایت از قرار موقت الزام آور دیوان بین الملل دادگستری و فراهم ساختن زمینه محاکمه و مجازات تمامی آمران، عاملان جنایات اسرائیل. برای تضمین صلح و امنیت در منطقه و جهان اسلام، باید رژیم سرکش و اشغالگر فلسطین را متوقف، محاکمه و مجازات کرد.

همکاران گرامی.

جهان اسلام اکنون در وضعیت بسیار حساس و پیچیده‌ای قرار دارد به نحوی که کشور‌های اسلامی در تلاش برای دستیابی به اهداف توسعه پایدار با طیفی از چالش‌ها ازجمله بی‌ثباتی اقتصادی، ناآرامی‌های سیاسی، درگیری‌های منطقه‌ای، اشغال خارجی، حضور بیگانگان و مداخله قدرت‌های فرا منطقه‌ای مواجه هستند. این چالش‌ها تاکنون به تشدید فقر، تضعیف انسجام اجتماعی و اختلال در روند تلاش‌های توسعه‌ای منجر شده است.

با این وجود، این چالش‌ها می‌توانند موجد فرصت‌هایی قابل‌توجه برای پیشرفت و نوآوری در جهان اسلام و شکوفایی تمدن اسلامی باشند. میراث فرهنگی غنی، منابع طبیعی متنوع و جمعیت جوان و مستعد کشور‌های اسلامی، زمینه‌های مساعدی را برای پیشبرد طرح‌های توسعه پایدار بر اساس شاخص‌ها، معیار‌ها ارزش‌های اسلامی فراهم ساخته است.

در این راستا جهان شاهد است که مردان و زنان جوان با استعداد و تلاشگر ایران در مسیر توسعه علم و فناوری بومی شگفتی‌های بزرگی آفریده اند. این ظرفیت سرشار در میان همه جوانان کشور‌های اسلامی موجود است.

ما بر این باوریم که در راستای تحقق شعار تقویت، اتحاد و همبستگی از طریق توسعه پایدار.

اول- ملت‌های اسلامی با تمرکز و سرمایه‌گذاری در بخش نیروی انسانی، فناوری و زیرساخت‌ها می‌توانند ظرفیت بزرگ خود را در جهت نیل به اهداف توسعه پایدار ملل مسلمان به کار گیرند.

دوم- جهت تعمیق سطح همکاری‌ها و تسرّی توسعه پایدار و همه‌جانبه می‌بایست شبکه همکاری‌های اقتصادی، فنی، توسعه‌ای، تجاری و مالی- پولی میان کشور‌های اسلامی در بستر توافقات و سازوکار‌های هدفمند و مشترک، بیش‌ازپیش تقویت گردد.

سوم- ایجاد یک پلتفرم اختصاصی در چارچوب سازمان همکاری اسلامی جهت اشتراک‌گذاری دانش، تخصص و منابع مرتبط با توسعه پایدار لازمه تحقق طرح‌های توسعه‌ای ملل مسلمان است.

چهارم- ارتقای یکپارچگی اقتصادی و تجاری بین کشور‌های عضو سازمان همکاری اسلامی جهت دستیابی به اهداف توسعه پایدار، بر مبنای ارزش‌ها یک ضرورت است.

پنجم- به‌کارگیری ابتکارات و نوآوری‌های فن آورانه و گسترش تحقیقات علمی به منظور پیشبرد دستور کار تحقق اهداف توسعه پایدار در چارچوب سازمان همکاری اسلامی نیازمند طراحی سازوکاری مناسب می‌باشد.

جناب آقای رئیس.

بی تردید اهداف مهم توسعه پایدار در هر نقطه از جهان بدون تضمین صلح و امنیت پایدار محقق نخواهد شد. همیاری و همکاری کشور‌ها با شعار «امنیت و توسعه پایدار برای همه» ضرورت و فوریت می‌یابد.

آقای رئیس، همکاران گرامی، خواهران و برادران.

در پایان مایلم تاکید کنم؛ حمله تروریستی رژیم صهیونیستی به سفارت جمهوری اسلامی ایران در دمشق، بار دیگر چهره واقعی رژیم تروریست اسرائیل را آشکار ساخت.

جمهوری اسلامی ایران با توسل به قاعده حقوقی دفاع مشروع، و پس از نااید شدن از نقش بازدارنده شورای امنیت سازمان ملل- روز شنبه ۱۳ آوریل، پاسخ نظامی حداقلی و محدودی به اسرائیل داد. البته ما با صدای بلند هشدار دادیم در صورت هر گونه ماجراجویی جدید رژیم اسرائیل علیه منافع ایران در داخل و یا خارج، واکنش بعدی ما علیه اسرائیل حداکثری، فوری و کاملاً پشیمان کننده خواهد بود. این تصمیمی تغییر ناپذیر است.

توسل ایران در اعمال حق دفاع مشروع نشان دهنده رویکرد مسئولانه ما نسبت به صلح و امنیت منطقه و جهان می‌باشد. ما امنیت جهان اسلام و امنیت منطقه را امنیت ایران می‌دانیم و دست دوستی خود را با دولت‌های منطقه و جهان اسلام به گرمی می‌فشریم. رژیم اشغالگر اسرائیل ریشه نا امنی و دشمن مشترک ماست.

بار دیگر، آمادگی کامل جمهوری اسلامی ایران را برای همکاری با دولت گامبیا و کلیه دولت‌های عضو سازمان همکاری اسلامی جهت ارتقای کارآیی این سازمان در جهان در حال گذار کنونی با هدف تقویت و تضمین منافع مشترک و صیانت از کیان و استقلال سیاسی و اقتصادی کشور‌های اسلامی اعلام می‌کنم.

والسلام علیکم و رحمه الله